Quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn
Theo quy định tại Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16/5/2013 của Chính phủ về Thương mại điện tử (TMĐT) thì Thương mại điện tử là “Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối với mạng Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác” hoặc hiểu theo nghĩa hẹp hơn, đơn giản và dễ hiểu hơn là: “TMĐT tức là mua bán trao đổi hàng hóa và dịch vụ thông qua các phương tiện điện tử và Internet”.
Thời gian qua, hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số (Sau đây gọi là hoạt động TMĐT) trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn diễn ra thường xuyên và phát triển mạnh mẽ trong các tổ chức, cá nhân. Hoạt động TMĐT đã làm thay đổi nhanh chóng phương thức kinh doanh từ truyền thống sang hình thức TMĐT rất nhanh, số lượng lớn; tư duy về mua, bán, trao đổi hàng hóa và thói quen tiêu dùng của người dân cũng thay đổi theo xu thế của xã hội; rất nhiều giao dịch, hàng hóa, dịch vụ được thực hiện thông qua hình thức TMĐT. Các hình thức mua sắm trực tuyến qua các kênh thương mại điện tử được diễn ra thông qua việc lựa chọn các kênh mua sắm và giao dịch bằng nhiều hình thức như: Sàn Giao dịch thương mại điện tử, các ứng dụng thương mại điện tử, mạng xã hội Facebook, Instagram, Zalo;
Hướng dẫn livetream bán hàng qua sàn TMĐT
Tuy nhiên, phạm vi hoạt động TMĐT rất rộng, mọi giao dịch chủ yếu qua tin nhắn, điện thoại, Website, các trang mạng xã hội, quảng cáo... các hoạt động mua bán này thường tiềm ẩn nhiều rủi ro trong lĩnh vực quản lý thuế như không xuất hóa đơn khi giao dịch, thông tin giao dịch trên Internet dễ xóa và cũng dễ thay đổi, do đó việc chứng minh nguồn thu nhập của những tổ chức, cá nhân kinh doanh loại hình này thường khó xác định, thiếu căn cứ, dẫn đến nhiều trường hợp đã lợi dụng và không thực hiện đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ của mình.
Bên cạnh đó, các hoạt động quảng cáo trên các nền tảng công nghệ, lĩnh vực phần mềm, nền tảng công nghệ thông tin kỹ thuật số cũng rất đa dạng như: Quảng cáo trực tuyến trên Facebook, Youtube, Google, Tiktok..., nhiều hoạt động có doanh thu rất lớn ... nhưng có thể nói số thuế thu được từ các hoạt động này vẫn còn rất nhỏ hoặc chưa quản lý thu được thuế so với doanh thu phát sinh từ TMĐT, chưa phát huy hết tiềm năng thu ngân sách từ lĩnh vực kinh doanh này.
Các sản phẩm miến dong của Bắc Kạn trên sàn TMĐT
Trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn thực hiện quản lý thu thuế đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh theo phương thức truyền thống bằng cách khoán thuế ổn định hàng tháng và quản lý thuế phát sinh từ doanh thu sử dụng hóa đơn quyển đối với một số CNKD mua hóa đơn tại CQT là chủ yếu. Các hộ, cá nhân kinh doanh theo phương thức kinh doanh online chưa được quản lý thu thuế.
Công tác quản lý thuế được thực hiện theo Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành, tuy nhiên việc quản lý thu thuế đối với các tổ chức tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động TMĐT, kinh doanh online phụ thuộc chủ yếu vào việc doanh nghiệp tự khai, tự tính và nộp thuế vào NSNN; CQT thực hiện các biện pháp quản lý thuế thông qua công tác tuyên truyền, hỗ trợ các doanh nghiệp, qua công tác kiểm tra thuế, đôn đốc và xử lý nợ thuế, nhưng các biện pháp quản lý Thuế chủ yếu xác định trên cơ sở số liệu kiểm tra sổ sách, hóa đơn, chứng từ của doanh nghiệp nên không xác định chính xác được việc doanh nghiệp kê khai không đầy đủ, thiếu chính xác doanh thu bán hàng thực tế phát sinh (nhất là doanh thu kinh doanh online) dẫn đến thất thu thuế.
Tuy nhiên, Các tổ chức, cá nhân tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh online chưa tự giác kê khai, nộp thuế khi phát sinh. Cơ quan Thuế chưa có Quy chế phối hợp với các Ngân hàng thương mại, các nhà mạng để thực hiện công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số. Chưa quy định rõ ràng, cụ thể, chi tiết và đặc biệt là thiếu chế tài xử lý đủ mạnh để buộc các tổ chức, cá nhân tham gia TMĐT
Qua thực tế đã nảy sinh nhiều hạn chế, bất cập trong công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Để khắc phục những hạn chế, bất cập và tạo sự đồng bộ, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý thuế, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 2249/QĐ-UBND ngày 22/11/2022 phê duyệt “Đề án Quản lý Thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn”. Với mục tiêu phát huy hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế, tăng thu ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực Thương mại điện tử. Nâng cao nhận thức về pháp luật nói chung và pháp luật thuế nói riêng của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động TMĐT, từ đó tạo được sự đồng thuận và tự giác chấp hành kê khai, nộp thuế vào ngân sách Nhà nước đảm bảo đúng quy định; đảm bảo sự công bằng trong việc nộp thuế của Người nộp thuế trong bất kỳ phương thức kinh doanh, loại hình kinh doanh. Đề cao trách nhiệm phối hợp và tạo sự đồng bộ trong quản lý của các cấp, các ngành trong công tác quản lý thuế.
Đề án đưa ra những giải pháp quản lý thuế gồm:
- Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp, tổ chức có hoạt động kinh doanh, phát sinh thu nhập từ các hình thức kinh doanh thuộc lĩnh vực TMĐT: Tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành nghĩa vụ kê khai và nộp thuế để công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT vào nề nếp.
- Quản lý thuế đối với các cá nhân kinh doanh đang thực hiện nộp thuế theo phương pháp khoán: Tiến hành khảo sát, điều tra doanh thu bán hàng từ hoạt động TMĐT song song với phương thức truyền thống để có căn cứ, cơ sở thực hiện điều chỉnh mức thuế khoán cho phù hợp với thực tế phát sinh.
- Quản lý thuế đối với Người nộp thuế chưa được cấp đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế: Thực hiện rà soát, kiểm tra đối với các cá nhân kinh doanh có phát sinh doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ từ tất cả các hình thức TMĐT để yêu cầu NNT thực hiện đăng ký, khai nộp thuế theo đúng quy định.
- Quản lý thuế đối với các tổ chức, đơn vị, cá nhân tham gia vận chuyển, chuyển phát hàng hóa và giao dịch thanh toán: Quản lý doanh thu bán hàng thông qua số tiền hàng hóa được ủy quyền thu hộ (tiền mặt) hoặc số tiền thanh toán qua tài khoản Ngân hàng và tiền công vận chuyển của các Shipper được thụ hưởng.
Cục Thuế là cơ quan chủ trì triển khai, hướng dẫn thực hiện Đề án đảm bảo cho công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số được thực hiện đúng theo quy định; làm đầu mối chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và địa phương tổ chức thực hiện Đề án; tham mưu, hướng dẫn các đơn vị thực hiện công tác báo cáo và xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.
Thúy Vân
